Historia
Tatarzy od końca XIV w. osiedlali się głównie w Wielkim Księstwie Litewskim w okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, a od XVII w. także w Koronie, na Wołyniu i Podolu oraz na Suwalszczyźnie. Najczęściej byli to uchodźcy polityczni należący do starszyzny tatarskiej Złotej Ordy i Krymu, przyjmowani szczególnie chętnie przez księcia Witolda i osadzani na ziemi jako ludność zobowiązana do służby wojskowej.
W II poł. XVII i XVIII w. szlachta tatarska w znacznym stopniu się spolonizowała, jednak ze względu na prowadzone wojny Rzeczypospolitej z Turcją sytuacja Tatarów na ziemiach polskich w XVII wieku była bardzo skomplikowana. W 1671 i w 1672 roku doszło do zamieszek w chorągwiach tatarskich. Przyczynami była nietolerancja szlachecka w stosunku do muzułmanów, którym zabroniono wznosić nowe meczety i remontować stare oraz odebranie im przywilejów otrzymanych od Zygmunta Augusta w 1561 i 1568, Stefana Batorego w 1576, Zygmunta III Wazy w 1609 i Władysława IV w 1634. Wiosną 1672 roku, tuż przed wielką ofensywą turecką, wszystkie oddziały tatarskie w armii koronnej przeszły na stronę sułtana, a zdarzenie to przeszło do historii jako Bunt Lipków. Przy polskim królu zostali jedynie Tatarzy w służbie litewskiej, którzy w 1673 roku odznaczyli się w bitwie pod Chocimiem.
Rok później Jan III Sobieski odebrał od Lipków przysięgę na wierność Rzeczypospolitej i pozwolił na ich powrót, a w 1676 roku sejm ogłosił powszechną amnestię dla muzułmanów przywracając im dawne prawa i przywileje. Nierozstrzygnięta została sprawa zaległego żołdu, którą ze względu na pustki w skarbcu król wypłacił Tatarom w dobrach ziemskich. 12 marca 1679 roku w Grodnie Jan III Sobieski podpisał osobne przywileje dla każdego rotmistrza tatarskiego wraz z jego podkomendnymi na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich - brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej.
Kruszyniany na Podlasiu były jedną z wsi nadanych Tatarom, którą wraz z pobliskimi Nietupą, Łużanami i częścią Poniatowicz otrzymał pułkownik Samuel Mirza Krzeczowski - oficer, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. Wkrótce założono tu mizar (cmentarz) oraz meczet.
Do dziś istnieją tu, meczet pochodzący z późniejszego okresu (ok. II połowy XVIII w., który według legendy ufundował ostatni męski potomek pułkownika Krzeczowskiego) oraz mizar, na którym najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1699 r. i prawdopodobnie należy do jednego z pierwszych osadników.
W okresie międzywojennym w granicach Polski, w ówczesnych województwach wileńskim, nowogródzkim i białostockim żyło ok. 5,5 tysiąca Tatarów. Tatarzy zachowali odrębność wyznaniową, tradycje i obyczaje, działał Związek Kulturalno-Oświatowy Tatarów RP, Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie oraz Tatarskie Archiwum Narodowe.
Po wojnie na terenie Polski pozostały 2 wsie tatarskie, Bohoniki i Kruszyniany. Tatarzy mieszkają również rozproszeni w Gdańsku, Białymstoku, Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim – łącznie ok. 3 tys.
Galeria zdjęć
W II poł. XVII i XVIII w. szlachta tatarska w znacznym stopniu się spolonizowała, jednak ze względu na prowadzone wojny Rzeczypospolitej z Turcją sytuacja Tatarów na ziemiach polskich w XVII wieku była bardzo skomplikowana. W 1671 i w 1672 roku doszło do zamieszek w chorągwiach tatarskich. Przyczynami była nietolerancja szlachecka w stosunku do muzułmanów, którym zabroniono wznosić nowe meczety i remontować stare oraz odebranie im przywilejów otrzymanych od Zygmunta Augusta w 1561 i 1568, Stefana Batorego w 1576, Zygmunta III Wazy w 1609 i Władysława IV w 1634. Wiosną 1672 roku, tuż przed wielką ofensywą turecką, wszystkie oddziały tatarskie w armii koronnej przeszły na stronę sułtana, a zdarzenie to przeszło do historii jako Bunt Lipków. Przy polskim królu zostali jedynie Tatarzy w służbie litewskiej, którzy w 1673 roku odznaczyli się w bitwie pod Chocimiem.
Rok później Jan III Sobieski odebrał od Lipków przysięgę na wierność Rzeczypospolitej i pozwolił na ich powrót, a w 1676 roku sejm ogłosił powszechną amnestię dla muzułmanów przywracając im dawne prawa i przywileje. Nierozstrzygnięta została sprawa zaległego żołdu, którą ze względu na pustki w skarbcu król wypłacił Tatarom w dobrach ziemskich. 12 marca 1679 roku w Grodnie Jan III Sobieski podpisał osobne przywileje dla każdego rotmistrza tatarskiego wraz z jego podkomendnymi na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich - brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej.
Kruszyniany na Podlasiu były jedną z wsi nadanych Tatarom, którą wraz z pobliskimi Nietupą, Łużanami i częścią Poniatowicz otrzymał pułkownik Samuel Mirza Krzeczowski - oficer, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. Wkrótce założono tu mizar (cmentarz) oraz meczet.
Do dziś istnieją tu, meczet pochodzący z późniejszego okresu (ok. II połowy XVIII w., który według legendy ufundował ostatni męski potomek pułkownika Krzeczowskiego) oraz mizar, na którym najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1699 r. i prawdopodobnie należy do jednego z pierwszych osadników.
W okresie międzywojennym w granicach Polski, w ówczesnych województwach wileńskim, nowogródzkim i białostockim żyło ok. 5,5 tysiąca Tatarów. Tatarzy zachowali odrębność wyznaniową, tradycje i obyczaje, działał Związek Kulturalno-Oświatowy Tatarów RP, Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie oraz Tatarskie Archiwum Narodowe.
Po wojnie na terenie Polski pozostały 2 wsie tatarskie, Bohoniki i Kruszyniany. Tatarzy mieszkają również rozproszeni w Gdańsku, Białymstoku, Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim – łącznie ok. 3 tys.
">
Tatarzy od końca XIV w. osiedlali się głównie w Wielkim Księstwie Litewskim w okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, a od XVII w. także w Koronie, na Wołyniu i Podolu oraz na Suwalszczyźnie. Najczęściej byli to uchodźcy polityczni należący do starszyzny tatarskiej Złotej Ordy i Krymu, przyjmowani szczególnie chętnie przez księcia Witolda i osadzani na ziemi jako ludność zobowiązana do służby wojskowej.W II poł. XVII i XVIII w. szlachta tatarska w znacznym stopniu się spolonizowała, jednak ze względu na prowadzone wojny Rzeczypospolitej z Turcją sytuacja Tatarów na ziemiach polskich w XVII wieku była bardzo skomplikowana. W 1671 i w 1672 roku doszło do zamieszek w chorągwiach tatarskich. Przyczynami była nietolerancja szlachecka w stosunku do muzułmanów, którym zabroniono wznosić nowe meczety i remontować stare oraz odebranie im przywilejów otrzymanych od Zygmunta Augusta w 1561 i 1568, Stefana Batorego w 1576, Zygmunta III Wazy w 1609 i Władysława IV w 1634. Wiosną 1672 roku, tuż przed wielką ofensywą turecką, wszystkie oddziały tatarskie w armii koronnej przeszły na stronę sułtana, a zdarzenie to przeszło do historii jako Bunt Lipków. Przy polskim królu zostali jedynie Tatarzy w służbie litewskiej, którzy w 1673 roku odznaczyli się w bitwie pod Chocimiem.
Rok później Jan III Sobieski odebrał od Lipków przysięgę na wierność Rzeczypospolitej i pozwolił na ich powrót, a w 1676 roku sejm ogłosił powszechną amnestię dla muzułmanów przywracając im dawne prawa i przywileje. Nierozstrzygnięta została sprawa zaległego żołdu, którą ze względu na pustki w skarbcu król wypłacił Tatarom w dobrach ziemskich. 12 marca 1679 roku w Grodnie Jan III Sobieski podpisał osobne przywileje dla każdego rotmistrza tatarskiego wraz z jego podkomendnymi na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich - brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej.
Kruszyniany na Podlasiu były jedną z wsi nadanych Tatarom, którą wraz z pobliskimi Nietupą, Łużanami i częścią Poniatowicz otrzymał pułkownik Samuel Mirza Krzeczowski - oficer, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. Wkrótce założono tu mizar (cmentarz) oraz meczet.
Do dziś istnieją tu, meczet pochodzący z późniejszego okresu (ok. II połowy XVIII w., który według legendy ufundował ostatni męski potomek pułkownika Krzeczowskiego) oraz mizar, na którym najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1699 r. i prawdopodobnie należy do jednego z pierwszych osadników.
W okresie międzywojennym w granicach Polski, w ówczesnych województwach wileńskim, nowogródzkim i białostockim żyło ok. 5,5 tysiąca Tatarów. Tatarzy zachowali odrębność wyznaniową, tradycje i obyczaje, działał Związek Kulturalno-Oświatowy Tatarów RP, Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie oraz Tatarskie Archiwum Narodowe.
Po wojnie na terenie Polski pozostały 2 wsie tatarskie, Bohoniki i Kruszyniany. Tatarzy mieszkają również rozproszeni w Gdańsku, Białymstoku, Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim – łącznie ok. 3 tys.
">
Tatarzy od końca XIV w. osiedlali się głównie w Wielkim Księstwie Litewskim w okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, a od XVII w. także w Koronie, na Wołyniu i Podolu oraz na Suwalszczyźnie. Najczęściej byli to uchodźcy polityczni należący do starszyzny tatarskiej Złotej Ordy i Krymu, przyjmowani szczególnie chętnie przez księcia Witolda i osadzani na ziemi jako ludność zobowiązana do służby wojskowej.W II poł. XVII i XVIII w. szlachta tatarska w znacznym stopniu się spolonizowała, jednak ze względu na prowadzone wojny Rzeczypospolitej z Turcją sytuacja Tatarów na ziemiach polskich w XVII wieku była bardzo skomplikowana. W 1671 i w 1672 roku doszło do zamieszek w chorągwiach tatarskich. Przyczynami była nietolerancja szlachecka w stosunku do muzułmanów, którym zabroniono wznosić nowe meczety i remontować stare oraz odebranie im przywilejów otrzymanych od Zygmunta Augusta w 1561 i 1568, Stefana Batorego w 1576, Zygmunta III Wazy w 1609 i Władysława IV w 1634. Wiosną 1672 roku, tuż przed wielką ofensywą turecką, wszystkie oddziały tatarskie w armii koronnej przeszły na stronę sułtana, a zdarzenie to przeszło do historii jako Bunt Lipków. Przy polskim królu zostali jedynie Tatarzy w służbie litewskiej, którzy w 1673 roku odznaczyli się w bitwie pod Chocimiem.
Rok później Jan III Sobieski odebrał od Lipków przysięgę na wierność Rzeczypospolitej i pozwolił na ich powrót, a w 1676 roku sejm ogłosił powszechną amnestię dla muzułmanów przywracając im dawne prawa i przywileje. Nierozstrzygnięta została sprawa zaległego żołdu, którą ze względu na pustki w skarbcu król wypłacił Tatarom w dobrach ziemskich. 12 marca 1679 roku w Grodnie Jan III Sobieski podpisał osobne przywileje dla każdego rotmistrza tatarskiego wraz z jego podkomendnymi na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich - brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej.
Kruszyniany na Podlasiu były jedną z wsi nadanych Tatarom, którą wraz z pobliskimi Nietupą, Łużanami i częścią Poniatowicz otrzymał pułkownik Samuel Mirza Krzeczowski - oficer, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. Wkrótce założono tu mizar (cmentarz) oraz meczet.
Do dziś istnieją tu, meczet pochodzący z późniejszego okresu (ok. II połowy XVIII w., który według legendy ufundował ostatni męski potomek pułkownika Krzeczowskiego) oraz mizar, na którym najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1699 r. i prawdopodobnie należy do jednego z pierwszych osadników.
W okresie międzywojennym w granicach Polski, w ówczesnych województwach wileńskim, nowogródzkim i białostockim żyło ok. 5,5 tysiąca Tatarów. Tatarzy zachowali odrębność wyznaniową, tradycje i obyczaje, działał Związek Kulturalno-Oświatowy Tatarów RP, Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie oraz Tatarskie Archiwum Narodowe.
Po wojnie na terenie Polski pozostały 2 wsie tatarskie, Bohoniki i Kruszyniany. Tatarzy mieszkają również rozproszeni w Gdańsku, Białymstoku, Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim – łącznie ok. 3 tys.
">
Tatarzy od końca XIV w. osiedlali się głównie w Wielkim Księstwie Litewskim w okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, a od XVII w. także w Koronie, na Wołyniu i Podolu oraz na Suwalszczyźnie. Najczęściej byli to uchodźcy polityczni należący do starszyzny tatarskiej Złotej Ordy i Krymu, przyjmowani szczególnie chętnie przez księcia Witolda i osadzani na ziemi jako ludność zobowiązana do służby wojskowej.W II poł. XVII i XVIII w. szlachta tatarska w znacznym stopniu się spolonizowała, jednak ze względu na prowadzone wojny Rzeczypospolitej z Turcją sytuacja Tatarów na ziemiach polskich w XVII wieku była bardzo skomplikowana. W 1671 i w 1672 roku doszło do zamieszek w chorągwiach tatarskich. Przyczynami była nietolerancja szlachecka w stosunku do muzułmanów, którym zabroniono wznosić nowe meczety i remontować stare oraz odebranie im przywilejów otrzymanych od Zygmunta Augusta w 1561 i 1568, Stefana Batorego w 1576, Zygmunta III Wazy w 1609 i Władysława IV w 1634. Wiosną 1672 roku, tuż przed wielką ofensywą turecką, wszystkie oddziały tatarskie w armii koronnej przeszły na stronę sułtana, a zdarzenie to przeszło do historii jako Bunt Lipków. Przy polskim królu zostali jedynie Tatarzy w służbie litewskiej, którzy w 1673 roku odznaczyli się w bitwie pod Chocimiem.
Rok później Jan III Sobieski odebrał od Lipków przysięgę na wierność Rzeczypospolitej i pozwolił na ich powrót, a w 1676 roku sejm ogłosił powszechną amnestię dla muzułmanów przywracając im dawne prawa i przywileje. Nierozstrzygnięta została sprawa zaległego żołdu, którą ze względu na pustki w skarbcu król wypłacił Tatarom w dobrach ziemskich. 12 marca 1679 roku w Grodnie Jan III Sobieski podpisał osobne przywileje dla każdego rotmistrza tatarskiego wraz z jego podkomendnymi na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich - brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej.
Kruszyniany na Podlasiu były jedną z wsi nadanych Tatarom, którą wraz z pobliskimi Nietupą, Łużanami i częścią Poniatowicz otrzymał pułkownik Samuel Mirza Krzeczowski - oficer, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. Wkrótce założono tu mizar (cmentarz) oraz meczet.
Do dziś istnieją tu, meczet pochodzący z późniejszego okresu (ok. II połowy XVIII w., który według legendy ufundował ostatni męski potomek pułkownika Krzeczowskiego) oraz mizar, na którym najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1699 r. i prawdopodobnie należy do jednego z pierwszych osadników.
W okresie międzywojennym w granicach Polski, w ówczesnych województwach wileńskim, nowogródzkim i białostockim żyło ok. 5,5 tysiąca Tatarów. Tatarzy zachowali odrębność wyznaniową, tradycje i obyczaje, działał Związek Kulturalno-Oświatowy Tatarów RP, Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie oraz Tatarskie Archiwum Narodowe.
Po wojnie na terenie Polski pozostały 2 wsie tatarskie, Bohoniki i Kruszyniany. Tatarzy mieszkają również rozproszeni w Gdańsku, Białymstoku, Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim – łącznie ok. 3 tys.
">