Szubienica
Miejsce straceń powstańców styczniowych z maja 1863 r. Rosjanie powiesili w tym miejscu powstańców z partii Ksawerego Markowskiego.
Ksawery Markowski został rozstrzelany 26 października 1863 roku na rynku w Choroszczy. Jego grób znajduje się w Choroszczy u zbiegu ulic Dominikańskiej, Piaskowej i Zastawia I nad rzeką Horodnianką (rodzina Markowskich upamiętniła to miejsce stawiając wysoki drewniany krzyż, który ostatecznie w 2007 r. zastąpiono pomnikiem z czarnego marmuru). Po okresie międzywojennym, w trakcie pozyskiwania żwiru z tego terenu, natrafiono na dwie czaszki i dwa różańce, w związku z tym zaprzestano wydobywania surowca.
Faktycznie, dopiero w latach 80-tych XX wieku, z inicjatywy członków Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy przystąpiono do upamiętniania miejsc związanych z Powstaniem Styczniowym.
„Szubienica” położona jest na niewielkim wzniesieniu, na którym w roku 1984 Lucjan i Jan Adamscy postawili 2,5 metrowy brzozowy krzyż, obok niego powstała symboliczna mogiła. 8 października 1989 r. odsłonięto i poświęcono obecny pomnik, przy którym w roku 2013 r. dostawiono tablicę z nazwiskami osób biorących udział w Powstaniu Styczniowym. Na wzgórzu ustawiono też 17 brzozowych krzyży (11 na rzecz powieszonych na „Szubienicy”, 3 jako pamiątka po rozstrzelanych nad rzeką Horodnianka, 2 symbolizujące braci Kudelskich straconych na Cytadeli i 1 poświęcony poległemu pod Mężeninem), maszt na flagę powstańczą, kamienny znicz, na jednej sośnie zamontowano pamiątkową datę 1863 r. i kuty krzyż o ramionach zakończonych lilią andegaweńską; na drugiej umocowano krzyż z choroskiego cmentarza, z tabliczkami noszącymi wyryte nazwiska poległych i uratowanych powstańców. Na skarpie od strony drogi wybetonowane jest godło powstańcze, a obok ustawiona w 2013 r. tablica informacyjna.
Galeria zdjęć
