Zamek
Zamek Gostyniński ma wielowiekową historię. Przyjmuje się, że pierwotnie w drugiej połowie XIV w. została wzniesiona przez księcia Siemowita III na obecnym wzgórzu zamkowym drewniana baszta, która spełniała funkcję obronną i mieszkalną. Na przełomie XIV i XV w. jego syn, Siemowit IV, przystąpił do budowy murowanej warowni. Dziedziniec otoczono murem obwodowym, postawiono murowaną wieżę. Jednocześnie w kurtynie wschodniej wybito nową bramę wjazdową, do której prowadził most zwodzony. Na początku XV w. wzniesiono również Dom Wielki, który pełnił funkcję rezydencji książęcej. Zamek stał się ulubioną siedzibą księcia Siemowita IV. Tutaj nadał Gostyninowi prawa miejskie w 1382 r. i tutaj zmarł w 1426 r.
Czterdzieści lat później, w 1462 r. Gostynin przestał być miastem książęcym i został wcielony przez króla Kazimierza Jagiellończyka do Korony. Przysięgę od mieszkańców Gostynina przyjął na rynku 17 grudnia 1462 r. Od tej pory Zamkiem zarządzali starostowie. Największy okres świetności przypada na czasy dzierżawcy i starosty gostynińskiego Krzysztofa Szydłowieckiego (1508–1532). Za jego rządów wybudowano Dom Mniejszy, w którym mieściły się pomieszczenia dla załogi zamku i kuchnia. Poza fosą powstał tzw. przygródek, gdzie znalazły się budynki gospodarcze i dla służby. Zamek gościł koronowane głowy: Władysława Jagiełłę, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, a być może i królowa Bona.
Późniejsze lata to czasy stopniowego upadku Zamku. Mocno zniszczony został w latach 1655–1660 podczas najazdu szwedzkiego, później w okresie tzw. wojny północnej i zaboru pruskiego w latach 1793–1806. Nigdy nie odzyskał swojego znaczenia. Pozostałe fragmenty murów i ruin car Aleksander I w 1822 r. przekazał gostynińskiej gminie ewangelickiej z przeznaczeniem na zbór. Projekt opracował znany architekt Hilary Szpilowski, a budowla w stylu neogotyckim została wzniesiona w latach 1822–1825. Na wzgórzu wybudowano również pastorówkę i obiekty gospodarcze. Zbór służył ewangelikom do 1945 r.
Po zakończeniu II wojny światowej dawny zbór otrzymała parafia rzymskokatolicka, która użytkowała go jako świątynię katolicką do 1978 r. Opuszczone wzgórze zamkowe otrzymały Zakłady Sprzętu Oświetleniowego Polam, z zamiarem utworzenia tam zakładowego domu kultury. Plany te nie zostały zrealizowane i w 1995 r. obiekt nieodpłatnie przejęło miasto. Dzięki staraniom władz Gostynina dawny kościół po desakralizacji został odrestaurowany i w 2009 r. oddany do użytku jako obiekt świecki.
Galeria zdjęć
