Zespół poklasztorny
Żukowski zespół poklasztorny jest najstarszym zabytkiem architektonicznym na Kaszubach, kryjącym wiele cennych dzieł sztuki.
Historia jego wiąże się z istnieniem na ziemi żukowskiej klasztoru norbertanek, które pojawiły się tutaj już w XIII w. Staraniem księcia gdańskiego Mściwoja I i jego żony Zwinisławy został wydany akt fundacyjny dla norbertanek, nadający im początkowo cztery wsie. Przypuszczalnie budowę klasztoru w Żukowie rozpoczęto w 1212 roku, niebawem przybyły tu pierwsze zakonnice. Odtąd rozwój wsi ściśle związany był z przyklasztornym folwarkiem.
Klasztor od swych początków prowadził szkołę żeńską dla córek patrycjuszy gdańskich. W szkole uczono szycia, robót ręcznych, haftowania szat liturgicznych, a także kaszubskiego haftu ludowego dziś zwanego „szkołą żukowską", w której to postaci wzory tego haftu przetrwały do obecnych czasów.
W 1256 roku przeorysza Witosława (siostra panującego wówczas księcia Świętopełka Wielkiego) podjęła starania o lokację przy klasztorze miasta. Pierwszym krokiem do tego był przywilej książęcy zezwalający na założenie targu. Niestety zakonnice, zapewne z przyczyn ekonomicznych, nie skorzystały z tego przywileju i wymagana nowa lokacja osady nastąpiła dopiero w 1325 roku. Dzięki wspomnianemu przywilejowi norbertanki wybudowały jednak młyn i karczmę. Pod koniec XIV wieku zakonnice rozbudowały klasztor, stawiając nowe dormitorium (część sypialną).
W 1433 roku zabudowania klasztorne i wieś znacznie ucierpiały podczas jednego z kolejnych napadów rabunkowych na klasztor. Ożywienie gospodarcze i rozwój wsi przypadł na początek XVI wieku. Norbertanki żukowskie posiadały przez wieki liczne posiadłości ziemskie (władały kilkunastoma majątkami i folwarkami), posiadały prawo do połowu ryb na Jeziorach Raduńskich, a w skład ich majątku wchodziły m.in. browar, tartak, cegielnia, młyny.
Wojny w XVII i XVIII wieku ponownie zniszczyły Żukowo, a zarządzenia pruskie z 1810r. i 1815r. skazały konwent żukowski na wymarcie, zakazano bowiem prowadzenia nowicjatu, przyjmowania nowych sióstr i wyboru przeoryszy. Klasztor istniał do połowy XIX wieku. Kasacji klasztoru dokonał w imieniu rządu pruskiego w 1834r. landrat kartuski Stein. Dziesięć sióstr pozostawiono na dożywociu. Ostatnia siostra zakonna Agnieszka Bojanowska zmarła w 1862 roku mając 81 lat, to ona prowadziła do końca kronikę zakonną i przekazała wiejskim hafciarkom kunszt haftowania, legendy i opowieści z życia klasztoru. Po kasacie klasztoru kościół poklasztorny został przekazany miejscowej parafii, a zabudowania klasztorne sprzedane i przeznaczone do rozbiórki.
Galeria zdjęć
