Zespół Pokatedralny i Wzgórze Chełmskie
Istniejący obecnie obiekt powstał w latach 1735-1756 według projektu Pawła Fontany. Fundatorem świątyni był unicki biskup chełmski Filip Wołodkowicz. W świątyni miała miejsce koronacja cudownego obrazu Matki Boskiej Chełmskiej w dniu 15 września 1765 r.
Po likwidacji unii przez władze carskie w 1875 r. kościół gruntownie przekształcono, nadając mu charakter bizantyjsko-ruski i zamieniając na sobór prawosławny. W 1919 r. kościół został przekazany katolikom i początkowo opiekę nad nim sprawowali jezuici.
Mimo usunięcia wielu pierwotnych elementów, szczególnie drewnianego wyposażenia autorstwa Michała Filewicza, świątynia stanowi niezwykle cenny zabytek architektoniczny. Ciekawe jest również wyposażenie, a szczególnie dwa obrazy Franciszka Smuglewicza oraz późnobarokowe ANTEPEDIUM z blachy srebrnej, przedstawiające hołd rycerstwa obrazowi MB Chełmskiej po bitwie pod Beresteczkiem.
Bazylika jest również starym sanktuarium maryjnym, powstałym w oparciu o kult obrazu Matki Boskiej Chełmskiej. Niestety oryginał ikony, pochodzący prawdopodobnie z Bizancjum, został wywieziony przez Rosjan w 1915 r. i obecnie jest przechowywany w Łucku na Ukrainie. Od okresu międzywojennego w Chełmie znajduje się jedynie replika obrazu.
Galeria zdjęć
