Zamek
Zamek w Janowcu nad Wisłą wybudowany został w latach 1508 – 1526 przez Mikołaja Firleja hetmana wielkiego koronnego i przez ponad 150 lat był rezydencją rodową Firlejów, którzy byli jednym z najpotężniejszych rodów ówczesnej Polski. Zamek powstał na wysokiej skarpie pradoliny Wisły, u podnóża której znajduje się miasto Janowiec, na planie nieregularnego wieloboku dostosowanego do konfiguracji terenu.
Pod koniec XVI wieku, w latach 1577-1587 Andrzej Firlej zmienił, dotychczasowy, typowo obronny charakter zamku dobudowując renesansowe skrzydło pałacowe z attyką i krużgankami od strony dziedzińca. Prace adaptacyjne prowadził Włoch, Santi Gucci Fiorentino, jeden z najwybitniejszych z architektów i rzeźbiarzy działających w Polsce w 2 połowie XVI wieku.
Po wygaśnięciu linii rodowej Firlejów właścicielem zamku stał się Jan Karol Tarło, który w 1 połowie XVII wieku przeprowadził największą w dziejach zamku rozbudowę, rozbudowując renesansowy pałac Andrzeja Firleja. W wyniku przebudowy powstaje, górujące nad miastem do dnia dzisiejszego skrzydło południowe z cylindrycznymi wieżami na wschodnim i zachodnim krańcu, a wnętrza uzyskują bogate sztukaterie częściowo zachowane w apartamencie w wieży zachodniej. Powstał również tzw. Dom Północny oraz czterokondygnacyjne skrzydło wschodnie, które od strony fosy przyozdobiono rysunkami w tynku przedstawiającymi pieszych żołnierzy.
Około roku 1654, w wyniku małożeństwa Barbary Tarło z Jerzym Sebastianem Lubomirskim marszałkiem wielkim koronnym i hetmanem polnym koronnym, zamek na ponad 125 lat staje się własnością rodu Lubomirskich, którzy ponownie dokonują zmian. Około 1667 roku w miejscu rozebranej wieży północnej powstaje zabudowa gospodarcza, a nad studnią zlokalizowaną na małym dziedzińcu kaplica. Również wnętrza otrzymują nowe dekoracje malarskie i sztukatorskie w stylu Ludwika XV. Zmiany te są dziełem najwybitniejszego architekta okresu baroku w Polsce, Holendra, Tylmana van Gameren.
Ostatnim właścicielem Janowca i zamku, z rodu Lubomirskich, był Marcin Lubomirski, generał i marszałek wielki koronny, który w 1780 roku sprzedał zamek Mikołajowi Piaskowskiemu.
Wiek XIX to okres częstych zmian właścicieli, których nie stać było na utrzymanie kosztownej rezydencji.
W okresie wojen Napoleońskich, zamek został znacznie zniszczony i od tego momentu zaczął popadać w ruinę stając się źródłem pozyskiwania materiałów budowlanych.
W 1931 roku ruinę wraz z przylegającym 16 hektarowym parkiem kupił Leon Kozłowski, jednak pomimo wielu wysiłków i podejmowanych prac remontowych, nie był w stanie zapobiec postępującej degradacji, którą przyspieszył wybuch II wojny światowej i kolejne zniszczenia. Leon Kozłowski był, w Polsce, jedynym prywatnym właścicielem zamku w okresie powojennym.
W 1975 r. zamek wraz z parkiem został zakupiony przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym.
Galeria zdjęć
