Kodeks supraski
Najsławniejszy rękopis, przez kilkaset lat przechowywany w supraskiej bibliotece i tam „odkryty” dla światowej nauki, to Minieja Czetnaja na marzec. Na treść tej księgi składają się 24 żywoty świętych i kazania według tekstów Jana Chryzostoma, Bazylego Wielkiego, patriarchy Focjusza i Epifaniusza z Cypru.
Manuskrypt został napisany, na wyprawionych owczych skórach, najprawdopodobniej na początku XI wieku na Bałkanach. W drugiej połowie XVI wieku był już w supraskim monasterze, być może ofiarowany mu przez patriarchę konstantynopolitańskiego Joachima.
Gdy w końcu XIX wieku odnalazł go w supraskim monasterze profesor Michał Bobrowski, składał się z 37 zebrań, po osiem kartek każde.
Kodeks, po wywiezieniu z Supraśla, przechodził burzliwe dzieje. Podzielony został na trzy części i dziś 16 kart znajduje się w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Petersburgu, 118 kart w Bibliotece Uniwersyteckiej w Lubljanie (Słowenia) i 151 kart w Bibliotece Narodowej w Warszawie, w zbiorach Biblioteki Ordynacji Zamojskiej. Polska część kodeksu, wywieziona do Niemiec w latach wojny, odnalazła się w 1962 roku w USA. W lipcu 1968 roku Kodeks Supraski, niczym relikwia, przypłynął na statku „Batory” do Polski.
Wartość naukowa kodeksu polega na tym, że był on i jest najwcześniejszym i najważniejszym źródłem starocerkiewnosłowiańskiego języka, tym dla współczesnych języków słowiańskich, czym Srebrne Ewangelie dla języków germańskich — matką całej językoznawczej dyscypliny. W każdym uniwersytecie kodeks jest podstawą do studiów języka słowiańskiego.
W 2007 roku zabytek wpisano na prestiżową listę „Pamięci świata” UNESCO, rejestrującą najbardziej wartościowe obiekty światowego dziedzictwa.
Galeria zdjęć
