Historia Supraśla
Supraśl – perła w Puszczy Knyszyńskiej
Niezwykle atrakcyjny zakątek mający ponad 500-letnią tradycję, która złotymi zgłoskami wpisała się w historię Polski, Białorusi i Litwy.
Aż chce się tu ciągle powracać i odkrywać jego tajemnice ...
Supraśl powstał dokładnie w 1500 roku. Założyli go przybyli z pobliskiego Gródka mnisi św. Bazylego, którzy nie chcieli już dłużej przebywać w przeludnionej osadzie przy dworze Chodkiewiczów. Legenda spisana przez zakonników w XVIII w. głosi, że bracia puścili na wody Supraśli drewniany krzyż z relikwiami, prosząc Bożą Opatrzność, aby zatrzymał się w miejscu najbardziej dogodnym. Tam mieli wybudować klasztor… W ten sposób właściciel puszczy porastającej okolice wspomnianego Gródka, Aleksander Chodkiewicz marszałek WKL wyraził zgodę na założenie w swoich dobrach klasztoru tradycji grecko-rusko-bizantyjskiej. Rozpoczęto budowę zespołu klasztornego hołdującego ideom pojednania między prawosławiem, a katolicyzmem. Przez trzysta lat klasztor stanowił fundament rozwoju miejscowości, zarówno pod względem kulturowym jak i gospodarczym. Należał do prawosławnych (Mnisi św. Bazylego) i katolików obu obrządków (Bazylianie, Salezjanie). W 1696 r. powstała Supraska Oficyna Wydawnicza OO . Bazylianów, w której drukowano księgi liturgiczne i świeckie pisane w języku polskim, łacińskim i słowiańskim. Tu pierwszy raz wydano „Pieśni Nabożne” Franciszka Karpińskiego, polskie tłumaczenia „Podróży Guliwera” Jonathana Swifta, „Cyda” Pierre’a Corneille’a. Obecnie w Pałacu Opatów znajduje się Muzeum Ikon - interaktywna galeria sztuki sakralnej wschodniego chrześcijaństwa.
W latach trzydziestych XIX wieku do Supraśla przybyli Wilhelm Zachert i Adolf Buchholtz - niemieccy włókiennicy ze Zgierza i Łodzi. Przenieśli tu swoje zakłady. Powstały też fabryki: Jansena, Alta, Aunerta, Cytrona, Koszade, Hirszhorna. Wykorzystując obfitość otaczającej miasto puszczy, rozwinął się tu również przemysł drzewny. W II Rzeczpospolitej zaczęto też wykorzystywać walory uzdrowiskowe i wypoczynkowe miasta.
Okres II wojny światowej, okupacja sowiecka i hitlerowska zahamowały rozwój Supraśla. Całkowicie zniszczono wszystkie zakłady włókiennicze. Zdewastowano i podpalono zespół klasztorny, doprowadzono do ruiny kościół ewangelicki. W lipcu 1944 roku w tajemniczych okolicznościach wysadzono cerkiew Zwiastowania NMP.
Obecnie liczący ok. 4,5 tys. mieszkańców Supraśl rozwija się w kierunku turystyczno -uzdrowiskowym. Mieszczą się tu instytucje kultury Województwa Podlaskiego, takie jak Muzeum Ikon oraz Teatr „Wierszalin”. Supraśl jest również miastem edukacyjnym bowiem siedzibę mają tu dwie szkoły: Liceum Plastyczne im. Artura Grottgera oraz Zespół Szkół Sportowych. Na terenie miasta działają liczne stowarzyszenia z których najbardziej znane to Uroczysko, Towarzystwo Przyjaciół Supraśla oraz Collegium Suprasliense. Przy klasztorze prawosławnym działa też Akademia Supraska inicjująca wydarzenia kulturalne, naukowe, charytatywne oraz duszpasterskie. Ważną „supraską” instytucją promującą wartości przyrodnicze i kulturowe jest Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej im. Witolda Sławińskiego, powołany do życia w 1988 r.
Supraśl posiada potwierdzony naukowo mikroklimat, zdrowe powietrze nasycone olejkami eterycznymi pochodzącymi z drzew iglastych, a także borowiny zlokalizowane pod wsią Sokołda. Mogą to państwo sprawdzić sami, na piechotę lub rowerem, przemierzając wytyczone od Supraśla szlaki turystyczne Puszczy Knyszyńskiej.
Historycznym znaczeniem było przyznanie Supraślowi w 2002r. miana uzdrowiska. Dołączenie do elitarnej grupy uzdrowisk polskich otworzyło nową kartę dziejów tego wyjątkowego miasta, która ciągle czeka na jej zapisanie.
Tekst pochodzi z publikacji „Supraśl – perła w Puszczy Knyszyńskiej”, wydanej przez UM w Supraślu w 2014r.
Galeria zdjęć
