Historia Strzelec
Strzelce Krajeńskie to miasto o historii sięgającej XIII wieku. Najstarsza informacja o samej miejscowości pochodzi (1272 r.) z Kroniki Wielkopolskiej i dotyczy zdobycia i doszczętnego zniszczenia osady „Strzelci” wraz z zamkiem myśliwskim przez księcia wielkopolskiego Przemysława.
Prawdopodobnie nazwa wywodzi się z faktu zasiedlania przez zamieszkujących ją łuczników będących częścią załogi pobliskiego grodu w Santoku. Niemiecka nazwa „Friedeberg” pojawia się po przejęciu osady przez margrabiów brandenburskich w 2. połowie XIII wieku i oznacza „Spokojna Góra” lub „Pokojowa Góra”.
Ze względu na strategiczne położenie w XIII i XIV wieku wybudowano fortyfikacje, które w większości zachowały się do dzisiaj. Status miasta Strzelce otrzymały zapewne jeszcze przed 1286 rokiem.
Po 1410 roku ukryto na terenie centrum miasta skarb 2773 monet odkryty przypadkowo w 1977 roku podczas budowy bloku mieszkalnego. Głównie były to denary pomorskie, jagiellońskie, biskupstwa kamieńskiego i 8 groszy praskich króla czeskiego Wacława IV (1386-1419). Najprawdopodobniej skarb został ukryty w czasie najazduw 1433 roku wojsk czeskich husytów wspieranych przez armię polską w czasie wojny polsko-krzyżackiej. Miasto po kilkudniowym oblężeniu zdobyto, wysadzając część murów. Rabowano, mordowano i palono tak zapamiętale, że ponoć tylko pięciu mieszczan uratowało swoje życie. Burmistrza, księdza i czeskiego najemnika służącego zakonowi krzyżackiemu „uhonorowano” szczególnie, gotując ich żywcem w beczce ze smołą.
W 1538 roku margrabia Jan Kostrzyński zmienia wyznanie na luterańskie, a wraz z nim - cała Nowa Marchia. W efekcie następuje kasacja klasztoru augustianów (obecnie nieistniejący) i uposażenia kościoła farnego. Zdobyte dobra książę przeznacza na rozwój księstwa i budowę twierdzy w Kostrzynie.
W XV i XVI wieku Strzelce „pożera” konflikt pomiędzy patrycjatem a mieszczanami dotyczący zasad tworzenia rady miejskiej. Częstym jest w tym okresie równoległe istnienie dwu burmistrzów i dwu rad. Ostatecznie w wyniku kompromisu przedstawicielstwo samorządowe tworzyło po czterech przedstawicieli obu stanów.
Pierwszy wizerunek miasta (od południa) autorstwa Mateusza Meriana Starszego umieszczono w dziele Topographia Electoratus Brandenburgici et Ducatus Pomeraniae z 1652 roku. Nie ma na tym sztychu zniszczeń, jakie odniosło miasto w czasie wojny 30-letniej (1618-48), dlatego należy zakładać, że jest to wizerunek sprzed rozpoczęcia tej wojny. Zniszczenia te były chyba bardzo poważne, bo rysunek Daniela Petzolda z 1715 roku wyraźnie pokazuje ruinę części fortyfikacji i brak pewnych obiektów.
Okresem prosperity Strzelec zachwiała wojna 7-letnia i wojny napoleońskie.
W XIX wieku następuje kolejny dobry okres dla miasta. „Złoty wiek” Strzelec Krajeńskich kończy wybuch I wojny światowej oraz kryzys gospodarczy i zniszczenia, jakie przyniosła II wojna światowa.
Powojenna odbudowa już polskiego miasta, stały rozwój nabierający tempa dzięki integracji z Unią Europejską cechuje współczesne Strzelce Krajeńskie.
Galeria zdjęć
