Historia Ząbkowic Śląskich
Ząbkowice Śl. powstały w drugiej połowie XIII w., obok starej słowiańskiej osady targowej Sadlno, znanej już w 1207 r., przez którą prowadził szlak handlowy łączący bezpośrednio Śląsk z Czechami („szlak bursztynowy”) i w tym fakcie należy upatrywać powstanie nieco wyżej położonego miasta. W roku 1297 miasto otrzymało pierwsze przywileje - prawo mili oraz składowania soli i ołowiu w 1298. Zostało również otoczone kamiennymi murami obronnymi. Na początku XIV w. wybudowano pierwszy murowany ratusz, wokół którego wzniesiono sukiennice i liczne kramy oraz wzniesiono warowny zamek. W 1428 r. do miasta wkroczyli husyci, którzy spalili część zabudowań wraz z kościołem farnym i dominikańskim i poważnie zniszczyli mury miejskie, ale nie zdobyli zamku. W roku 1456 czeski król Władysław Pogrobowiec oddał Ziębice i Ząbkowice Śl. w dziedziczne posiadanie Jerzemu z Podiebradu.
W 1466 na Jerzego spadła klątwa papieża Pawła II, rozpoczęły się na Śląsku działania wojenne między oddziałami najemników Wrocławia a wojskiem czeskim.
W czasie tej wojny miasto zostało mocno zniszczone. W roku 1468 w drodze do Wrocławia wojska węgierskie splądrowały i zniszczyły Ząbkowice Śl. Dwadzieścia lat później wojska węgierskie w wyprawie po księstwo głogowskie znowu wkroczyły do Ząbkowic Śl. Po paromiesięcznym oblężeniu został zdobyty i zniszczony zamek. Kres wojnom położyła śmierć Korwina w kwietniu 1490 r. Dla Ząbkowic Śl., mocno zniszczonych i zubożałych rozpoczął się okres długiej odbudowy. Szczególnie pomyślne były rządy Karola I Podiebrada. Książę ten przeniósł stolicę księstwa z Ziębic do Ząbkowic Śl. i odbudował zniszczone miasto. Wzniesione zostały mury obronne, odbudowano bramę Kłodzką, przebudowano bramy Ziębicką, Wrocławską i Świdnicką. Powstał również nowy zamek.
W czasie rządów Karola I miasto otrzymało potwierdzenie dotychczasowych przywilejów, a specjalnymi względami otoczono budownictwo miejskie. Z powstałych wówczas kamienic niektóre, po parokrotnych przebudowach, przetrwały do chwili obecnej. Nastąpił pomyślny rozwój handlu i rzemiosła.
Tragiczna w skutkach była dla Ząbkowic Śląskich wojna trzydziestoletnia 1618-1648. Po parokrotnych przemarszach wojsk cesarskich i szwedzkich odbudowane w XVI w. miasto uległo ponownemu zniszczeniu. Oblężenie i liczne pożary spowodowały, że zachowało się ok. 100 domów, nadających się do zamieszkania. Zniszczenia tej wojny były powodem długoletniego zahamowania rozwoju Ząbkowic. Do końca XIX w. Ząbkowice Śląskie były małym prowincjonalnym miasteczkiem. W kwietniu 1858 r. wybuchł w mieście ogromny pożar, który zniszczył szereg zabudowań w najstarszej, zabytkowej części. Spłonął renesansowy ratusz, a poważnym zniszczeniom uległ kościół parafialny i stojąca obok dzwonnica. W rynku zachowały się zaledwie trzy domy. Koniec wieku XIX i początek XX był okresem ożywienia gospodarczego. Miasto otrzymało pierwsze nieduże zakłady przemysłowe – fabrykę mebli i wytwórnie kapeluszy, obecne linie kolejowe i niezbędne urządzenia komunalne.
Ząbkowice Śląskie to miejscowość, na którą wydarzenia z przeszłości wywarły bardzo duży wpływ. Historia Ząbkowic Śląskich pełna jest ludzkich dramatów, okresów świetności i momentów przełomowych. Tragiczne w skutkach dla całego miasta były dwa wydarzenia: wojna trzydziestoletnia, w wyniku której zniszczono większość miejscowości w regionie oraz pamiętny pożar 24 kwietnia 1858 r., gdy niemal całe miasto w ciągu kilku godzin spłonęło. Na szczęście II poł. XIX w. to dla całego Śląska epoka rozwoju gospodarczego i w tym czasie Ząbkowice Śl. zostały szybko odbudowane, stając się dobrze rozwiniętym gospodarczo i nowoczesnym miastem prowincjonalnym.
Po II Wojnie Światowej autochtoniczna ludność śląska została wysiedlona do Niemiec, a na jej miejsce sprowadzono osadników z Polski centralnej i Kresów Wschodnich. Zmieniono wówczas nazwę miasta na dzisiejszą – Ząbkowice Śląskie.
Ząbkowice Śląskie należą do tych miast na Dolnym Śląsku, które nie zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. Lata powojenne uczyniły z Ząbkowic Śląskich ośrodek rozwiniętego przemysłu, szczególnie elektrotechnicznego i jeden z bogatszych rejonów rolniczych województwa. Dziś Ząbkowice Ślaskie są ważnym ośrodkiem administracyjnym, centrum życia gospodarczego i kulturalnego powiatu ząbkowickiego.
Galeria zdjęć
