Historia Działdowa
Działdowo zostało założone na początku XIV wieku. Lokacja miasta nastąpiła na ziemi sasińskiej którą podbił zakon krzyżacki i około roku 1340 rozpoczął budowę zamku. Powstała u jego stóp i ciągle rozrastająca się osada otrzymała 14 sierpnia 1344 roku prawa miejskie. Pierwotnie miasto otrzymało nazwę Soldov, która później brzmiała Dzialdof.
W kolejnych latach ze względu na swoje strategiczne położenie, na pograniczu krzyżacko polskim, miasto zostało ufortyfikowane.12 lipca 1410 roku wojska polskie dowodzone przez króla Polski Władysława II Jagiełłę zdobyły Działdowo.
W czasie wojny 13-letniej Działdowo przystąpiło do Związku Pruskiego, jednak po jej zakończeniu pozostało w rękach krzyżackich.
W 1525 roku Albrecht Hohenzollern, wieki mistrz zakonu Krzyżackiego, przeszedł na wiarę luterańską, rozwiązał zakon krzyżacki oraz złożył hołd lenny królowi Polski Zygmuntowi Staremu, powstały Prusy Książęce.
Otwarte zostały granice dzięki czemu działdowscy kupcy i rzemieślnicy uzyskali możliwość handlu z Mazowszem, a miasto znalazło się na ważnym szlaku handlowym z Warszawy do Gdańska i Królewca.
Tragiczne lata w historii Działdowa to okres "potopu szwedzkiego" oraz lata 1706, 1733 i 1794 gdy miasto nawiedziły epidemie i pożary. W 1806 roku Działdowo zostało zajęte i złupione przez wojska napoleońskie pod dowództwem marszałka Neya.
Na przełomie XVII i XVIII wieku nastąpił ożywiony rozwój miasta, które już wcześniej słynęło z jarmarków bydła oraz targów ryb pochodzących ze stawu kisińskiego, wybudowanego przez krzyżaków w XV wieku.
Dnia 18 stycznia 1701 roku panujący w Prusach Książęcych elektor Fryderyk III, wykorzystując słabość Polski uwikłanej w długotrwałą wojnę z Turcją oraz poparcie króla Polski Augusta III, koronował się w Królewcu jako Fryderyk I na króla Prus. Działdowo znalazło się w granicach Królestwa Pruskiego.
W II połowie XIX wieku pobudowano linie kolejowe: do Malborka i Mławy ok. 1878 roku, do Grudziądza ok. 1887 roku i w 1888 do Olsztyna.W latach 1910-1912 wybudowano w mieście kanalizację i wodociągi.
Podczas pierwszej wojny światowej Działdowo uległo ogromnym zniszczeniom. Po zakończeniu wojny, w wyniku decyzji konferencji wersalskiej, Działdowo zostało przyznane Polsce. Oficjalne przyłączenie do Polski nastąpiło 17 stycznia 1920 roku.
Działdowo w czasach II Rzeczypospolitej było ośrodkiem polskości, który miał ułatwić polonizację ludności oraz oddziaływać na Mazurów w Prusach.
Po wybuchu II wojny światowej 2 września 1939 roku do miasta wkroczyły wojska niemieckie. W dawnych koszarach powstał obóz dla jeńców wojennych, następnie obóz zagłady. Koszary te były również miejscem straceń Polaków już po wyzwoleniu gdy powstał tu obóz NKWD.
Działdowo zostało wyzwolone 18 stycznia 1945 roku ponownie wracając w granice Polski.
