Historia Tomaszowa Mazowieckiego
Tomaszów Mazowiecki to jedno z najmłodszych miast Polski, jego powstanie jest ściśle związane z odkryciem pobliskich złóż rudy żelaza oraz osobą hrabiego Tomasza Ostrowskiego, który w 1788 roku założył tu osadę górniczą pod pierwotną nazwą Kuźnice Tomaszowskie.
W 1805 roku zarząd majątkiem Ostrowskich przejmuje najstarszy syn Tomasza, Antoni, który dla uczczenia pamięci ojca nazwał osadę Tomaszowem. Po wyeksploatowaniu tutejszych złóż rudy ok. 1822-1823 roku Antoni sprowadza do osady pierwszych tkaczy a w 1824 roku Tomaszów uzyskuje prawa osady fabryczno-handlowej.
W 1830 roku osada Tomaszów uzyskuje prawa miejskie przyjmując nazwę Tomaszów Mazowiecki. Powstają wszystkie niezbędne instytucje odpowiedzialne za funkcjonowanie miasta.
Mimo tragicznego dla Polski okresu zaborów, Tomaszów Mazowiecki rozwijał się dość dynamicznie, w krótkim czasie powstały fabryki włókiennicze a wśród nich pierwsza na ziemiach polskich fabryka wyrobów bawełnianych. W 1838 roku sprowadzono do Tomaszowa maszynę parową, a w 1855 roku doprowadzona została linia kolejowa. Tomaszów stał się jednym z czołowych ośrodków przemysłu włókienniczego w ówczesnym Królestwie Polskim.
W roku 1870 zostaje otwarty pierwszy zakład litograficzny Juliusza Pakielewicza, a w 1874 rozpoczyna działalność, jeden z największych tego typu zakładów w Europie, wykańczalnia i farbiarnia Maurycego Piescha. Siedem lat później w 1881 roku pracę rozpoczyna olbrzymia fabryka, Hilarego Landsberga, złożona z przędzalni, tkalni mechanicznej, farbiarni i wykańczalni
Tuż przed wybuchem I wojny światowej w Tomaszowie Mazowieckim było 75 fabryk a miasto liczyło ok. 40 tysięcy mieszkańców. Cały ten majątek został zniszczony podczas działań wojennych, zapasy surowców i wyroby gotowe a także maszyny zostały zniszczone lub wywiezione przez Niemców.
Okres po odzyskaniu niepodległości to czas odbudowy zniszczeń i przemysłu.
Niestety wybuch II wojny światowej ponownie doprowadził do upadku miasta. Tomaszów Mazowiecki został wyzwolony 18 stycznia 1945 roku.
