Kościół św. Jadwigi w Sadlnie
Początki wsi Sadlno, dzisiaj dzielnicy Ząbkowic sięgają XIII w. Pomiędzy 1216 a 1219 r. książę Henryk I Brodaty uposażył klasztor cysterek w Trzebnicy lasem Sadlno z pozwoleniem na założenie tam wsi na prawie niemieckim.
W 1235 r. w dokumencie papieża Grzegorza IX wymienia się wieś Sadlno jak uposażenie klasztoru trzebnickiego. W dokumencie wystawiony przez biskupa Tomasza I z dnia 9 XI 1240 r. mówi się o kościele parafialnym w Sadlnie p.w. św. Wita i tamtejszym proboszczu Aleksandrze. Jest to pierwsza wzmianka o tutejszym kościele. Ale legendarne wzmianki o kościele sięgają 1200 r. i są związane z pobytem na tym terenie księżnej Jadwigi Śląskiej, późniejszej świętej. Gdy pewnego dnia przebywała na tym wzgórzu, nagle silny wiatr zerwał jej z twarzy zasłonę, co pobożna księżna uznała za znak Boży i kazała na tym miejscu postawić kościół. W 1447 r. drewniany kościół został rozebrany, a podczas rozbiórki na jednej z desek znaleziono napis mówiący, że kościół został wybudowany dzięki fundacji św. Jadwigi. Dlatego też nowy kamienny, kryty gontem kościół, który wówczas wybudowano otrzymał nowe wezwanie – św. Jadwigi Śląskiej.
W 1560 r. świątynia, podobnie jak inne ząbkowickie kościoły, została przejęta przez protestantów, a katolicy odzyskali ją w 1629 r. na mocy edyktu restytucyjnego.
Podczas wojny 30−letniej w 1646 r. na wzgórzu kościelnym wojska cesarskie ustawiły działa, z których prowadzono ostrzał zajętego przez Szwedów zamku. W 1682 r. kościół został poważnie uszkodzony podczas pożaru. Naprawy trwały wiele lat aż do połowy XVIII w. Mimo to ogólny stan świątyni był bardzo zły, dlatego ostatecznie zdecydowano o rozbiórce gotyckiego kościoła i budowie nowego obiektu w stylu barokowym.
Prace nad nowym kościołem rozpoczęto w 1754 r. i były prowadzone pod okiem mistrza Ignatza Hausdorfa z Ząbkowic. Uroczyste poświęcenie nowego kościoła miało miejsce dwa lata później, w dniu jego patronki świętej Jadwigi – 16 października 1756 r. Kościół jest budowlą jednonawowa, orientowana, z wyodrębnionym prezbiterium. Od zachodu przylega do bryły kościoła trójkondygnacyjna wieża. Wnętrze kościoła – nawa i oddzielone łukiem tęczowym prezbiterium – nakryte są sklepieniem żaglastym. Sklepienie kościoła jest ozdobione freskami autorstwa Johanna Michaela Steinera, ukończonymi w 1758 r. . Nad prezbiterium w środkowej jego części mamy malowidło przedstawiające adorację Ukrzyżowanego Chrystusa przez św. Jadwigę i stojącego obok księcia Henryka I Brodatego. Nad nawą znajduje się główna scena − św. Jadwiga karmi ubogich. Nad emporą organową scena – Koronacja Matki Bożej przez Trójcę Świętą. Na uwagę zasługuje również ołtarz główny świątyni z obrazem Karla Muellera z Monachium przedstawiającym Błogosławieństwo św. Jadwigi przez Ukrzyżowanego Chrystusa, nawiązujący do Legendy o św. Jadwidze Śląskiej z 1353 r. Przy łuku tęczowym po lewej stronie znajduje się barokowa ambona z płaskorzeźbioną postacią św. Wita trzymającego w ręce palmę męczeńską. Jest to nawiązanie do pierwotnego wezwania świątyni. Symetrycznie do ambony na szerokim gurcie zawieszona jest figura św. Józefa. W nawie znajdują się również dwa barokowe ołtarze boczne: po północnej stronie nawy ołtarz z obrazem Narodzenie Chrystusa oraz po stronie południowej ołtarz św. Wita z obrazem świętego. Wśród wyposażenia zwraca również uwagę piękny, rokokowy prospekt organowy, pierwotny zbudowany przez organomistrza z Ząbkowic – Paula Zeitziusa, przebudowany w XX w. przez Karla Spiegela z Opola.
Teren przy kościele był cmentarzem, dzisiaj pięknie uporządkowany stanowi lapidarium.
Galeria zdjęć
