Budynek szkoły
Zbudowany pod koniec XVIII w., (ok. 1790 r.), jako murowany, parterowy, podpiwniczony. Przez długi czas był własnością rodziny Szalczyńskich. W wyniku działalności Komisji Edukacji Narodowej, od końca XVIII wieku był dzierżawiony na pomieszczenia parafialnej szkółki elementarnej, istniejącej we Wrześni od 1520 r. Po rozbiorach został wykupiony przez rząd pruski z przeznaczeniem na szkołę miejską.
W 1837 r. został rozbudowany z funduszu kar nałożonych na mieszkańców miasta za ich udział w powstaniu listopadowym. W 1840 r. nadbudowano I piętro. Po upadku powstań 1830, 1848, 1863 obszerne piwnice służyły jako przejściowy areszt dla ich uczestników. W latach 1841-1862 poza klasami elementarnymi, prowadzona tutaj była tzw. klasa rektorska, w której w ciągu 3 lat przygotowywano młodzież wszystkich wyznań do III klasy gimnazjalnej. W 1897 r. szkołę opuścił ostatni rektor narodowości polskiej, Andrzej Jarosz. Jego miejsce zajął powołany przez rząd pruski, Niemiec Johannes Fedtke.
W roku szkolnym 1901/1902 doszło tutaj do strajku dzieci wrzesińskich o zachowanie prawa do nauczania religii w języku polskim. W tym czasie szkoła posiadała 8 klas lekcyjnych, uczyło się 651 dzieci. W roku 1903 oddano do użytku nową szkołę, (dzisiejszą S.S.P.nr 1), w której dzieci kontynuowały strajk. Historyczny budynek miasto sprzedało w ręce prywatne z przeznaczeniem na mieszkania, sklep i warsztaty. Nowym właścicielem domu został Niemiec Pargmann, dobudowano wtedy część południową budynku.
W 1936 r. uchwałą Rady Miejskiej zainicjowano tworzenie we Wrześni Muzeum Miejskiego w budynku historycznej szkoły. Władze miejskie podjęły starania o wykupienie budynku z rąk prywatnych. Od 1937 r. w jednej z sal ratusza zaczęto gromadzić eksponaty dla muzeum, przekazywane przez osoby prywatne. Udało się przejąć znaczną ilość oryginalnych materiałów z okresu Wiosny Ludów, dziejów miasta i strajku szkolnego 1901 r. Niestety podczas II wojny światowej dokumenty te zniszczono bezpowrotnie.
W latach 1947-1964 w budynku mieścił się internat Szkoły Zawodowej. W 1951 r. w jednej z sal utworzono izbę historyczną poświęconą strajkowi wrzesińskiemu. W 1961 r. izbę tę poszerzono o dodatkowe pomieszczenia i odtąd zaczęto systematycznie rozwijać Muzeum Regionalne. W latach 1964 -1966 przeprowadzono remont generalny budynku i 29.05.1966 w ramach obchodów 65. rocznicy strajku nastąpiło otwarcie Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich. Twórcą i pierwszym kustoszem muzeum był Antoni Ciszak. W latach 70-tych rozbudowano część południową, powiększając budynek o dalsze pomieszczenia.
Obecnie Muzeum mieści się na parterze budynku, I piętro zajmuje Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Września.
Galeria zdjęć
