Synagoga
Synagoga była centrum dzielnicy żydowskiej. Powstała w 1610 roku w miejscu wcześniejszej drewnianej. Do głównej sali, w której zgodnie z żydowską tradycją modlili się mężczyźni, przylegają dwie mniejsze, tzw. babińce.
W czasie II wojny światowej Niemcy zdewastowali synagogę i urządzili w niej stajnię.
Po wojnie odbudowano południowy babiniec, a na przełomie lat 60. i 70., podczas gruntownych prac konserwatorskich, zrekonstruowano attykę. We wnętrzu zachował się Aron ha-kodesz – "szafa ołtarzowa", w której przechowywano tylko zwoje Tory, a więc Pięcioksięgu Mojżeszowego, a także polichromowane sztukaterie zdobiące sklepienie i ściany głównej sali i północnego babińca. Stiukowe ramy wypełniały niegdyś cytaty z Biblii.
Od zachodu do synagogi przylega dawny dom kahału, czyli gminy żydowskiej. Natomiast, w oddalonej o kilkadziesiąt metrów od synagogi, kamienicy przy ul. Zamenhofa 5, w piwnicy, była mykwa – rytualna łaźnia żydowska.
Od 2005 roku właścicielem budynku jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Organizacja ta przeprowadziła remont, w wyniku którego synagoga odzyskała swój dawny, imponujący wygląd.
W 2011 r. w wyremontowanym budynku synagogi otwarte zostało Centrum "Synagoga" Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, w którym mieści się multimedialne Muzeum Historii Żydów Zamościa i Okolic, centrum informacji o "Szlaku Chasydzkim", a w sali głównej organizowane są koncerty i wystawy, a także wykłady i warsztaty edukacyjne.
Galeria zdjęć
